7-8 Ağustos 1921 TARİHİNDE YAYINLANAN

TEKÂLİF-İ MİLLİYE ( ULUSAL YÜKÜMLÜLÜKLER ) EMİRLERİ

1.Nolu Tekâlifi Milliye ( ulusal yükümlülükler ) Emri:

1. 5 Haziran 1921 tarih ve 928 numaralı Bakanlar Kurulu kararının 2 nci maddesinde bazı satın almalar için ( en büyük mülki amirin başkanlığı altında, en büyük maliye ve  askeri memurlarla meclis idare ve belediye, ticaret odasından ikişer üyeden kurulu ) bir komisyon teşkili emri verilmiştir.

Bu komisyonlar hemen her ilçe merkezinde teşekkül edecek, ek olarak ilçeden Anadolu ve Rumeli Müdafaayı hukuk cemiyeti heyeti merkeziye ve idarelerinden iki üye adı geçen komisyona üye olarak dahil olacaklardır. Bu komisyonların ismi 6 komisyonlarıdır.

Komisyonlar 11 Ağustos 1920 ‘den itibaren daima toplantı halinde bulunacak ve komisyon üyeleri hiçbir ücret almayacaklardır.

Her komisyon iki ay süre ile askeri ertelenmek üzere ikişer kâtip, dörder memur ayrıca kullanabileceklerdir.

2. Tekâlifi Milliye komisyonları bu emrin alınmasından sonra, kendilerine duyurulacak

Tekâlifi Milliye siyasetine düzgün bir sorumluluk ile yürütecekler ve bu surette seferi ordunun ihtiyaçlarını temin edeceklerdir.

3. adı geçen Tekâlifi Milliye komisyonlarından İzmit ve Bolu sancakları (mutasarrıflıkları)  içinde bulunanların asıl görevleri Kocaeli Bölgesi komutanlıgına ;

Zonguldak livası, Ankara vilâyeti, bağımsız Aksaray sancağı, Konya vilâyeti, Silifke ile bu sayılan bölgelrin batısında kalan kısımlar arasındaki  komisyonlar asıl görevleri batı cephesine ;

Elcerize ve Doğu Cephesi bölgelerindeki komisyonlar, asıl görevleri adı geçen ordulara, ismi geçmeyen bölgelerden başka olarak merkezi Anadolu’da kalan bütün komisyonlar gelirleri Milli savunmaya aittir.

Merkezi ordusu, Adana ve Antep cepheleri ihtiyaçları milli savunmaya ayrılan yerlerden temin olunacaktır.

4. Fark gözetilmeden memleket içindeki her komisyon bu görevin yazılmasından, devam edeceği 10 Eylül 1921 tarihine kadar 15, 20, 25, 30, Ağustos ve 5 Eylül 1921 tarihinde levazım dairesine ambar mevcutları hakkında Milli savunma levazım 6dairesine ambar mevcutları hakkında telgrafla rapor verilecektir. aynı zamanda cepheler bölgesinde bulunan komisyonlardan Batı cephesi komisyonları Aksaray, Konya, Afyon’la bunun güneyinde bulunan bölge komisyonları yakınlığa göre Konya Menzil Müfettişliğine, Kocaeli bölgesindekiler Kocaeli Levazım Başkanlığına, Elcezire  ve Doğu cephesindeki komisyonda adı geçen cephe Levazım başkanlıklarına raporlarının birer suretine vereceklerdir.

5. Komisyonlar üye ve memurlardan en ufak kayıtsızlık ve görevlerini kötüye kullananlar vatan haini suçuyla cezalandırılacaklardır.

6. Bir numaralı olan bu emir bütün ilçelere, Anadolu ve Rumeli Müdafaayı Hukuk heyeti merkezlerine duyurulmak üzere vilayet ve bağımsız livara, istiklal mahkemelerine, bütün askerlik şubelerine duyurulmak üzere askerlik daire başkanlarına cepheler komutanlarına bütün bakanlıklara, Ankara ve Konya menzil müfettişliklere duyurulmuştur. Emrin tarihini ve saatini ve anlaşıldığını, emri alanlar telgrafla haber vereceklerdir.

Bu emir ve bundan sonra verilecek Tekâlifi Milliye esasları her tarafta en büyük mülkiye memurları tarafından mevcut araç ve gereçlerden faydalanılarak ilan edilecektir.

2 no:lu Tekâlifi Milliye Emri

“1. Ordu giyim ve donatımının bulunması için aşağıdaki tedbirler alınacaktır.

Bu tedbirlerin yürütülmesine 1 no:lu emirde yazılı olan tekalifi milliye komisyonları memurudur.

a. Her ilçede mevcut ev sayısınca bir takım çamaşır ve bir çift çarık ve çorabı en geç 10 Eylül 1921 tarihine kadar tamamen hazırlayarak komisyonların ambarlarına telim etmeğe mecburdur. Örneğin 10000 haneli olan bir ilçe mutlaka 10000 takım çamaşır ve 10000 çarık ve 10000 çorap verecektir.

c. Toplanan çorap, çamaşır ve çarıklar bölgedeki komisyona halk tarafından teslim edilecek ve verilen eşyalar komisyonun bir memuru tarafından saklanacak , verilen eşyalarım miktarını ve teslim tarihini gösterir bir makbuz verecektir .

2. Bu emri alan her komisyon başkanı, memur olduğu ilçenin ev mevcudunu emir aldığı tarihten 10 Ağustos 1921 tarihine kadar verilen görevi bitireceğini telgrafla levazım dairesine bildirecektir.

3. Bağışların sonunda tekalifi milliye komisyonları ü defter tutacak , bir nüshasını levazım dairesine gönderecek , diğer nüshalardan birisini komisyon başkanlığına ve diğeri ilçede bulunan mal memurunun yanında , müfettişler tarafından istendikçe verilmek üzere saklanılacaktır.

4. Bu emrin uygulanmasında en ufak yolsuzluğu görülenler vatana hıyanet suçuyla cezalandırılacaktır.

5. Bu emir bütün ilçelere hemen duyurulmak üzere vilayet ve livara ve İstiklal Mahkemelerine ve bilgi için bakanlıklara cephe komutanlıklarına verilmiştir.”

3 No:lu Tekâlifi Milliye Emri

“1. Ordu giyim ve donatımının büyütülmesi için aşağıdaki tedbirler alınacaktır. Bu tedbirlerin uygulanmasından 1. no:lu emirde görev sureti teşekkülleri bildirilen Tekalifi Milliye komisyonları sorumludur.

a. Tüccar ve halk elinde mevcut bütün, rengi ne olursa olsun çamaşırlık bez, amerikan bezi, patiska, pamuk, yıkanmış yün, yıkanmamış yün, tiftik fantezi çamaşırlar hariç olmak üzere erkek elbisesi yapılmasına yarar her cins yazlık ve kışlık kumaşlar, kalın bezler kösele, veketa, taban astarlığı, sarı ve siyah meşin, battaniye yapılmış yemeni, çarık, fotin, çarık yapımına ait deri, demir kundura çivisi, tel çivisi, kundura ve saraç iplikleri.

Nallık demir veya yapılmış nal, mıh, yem torbası, yular, belleme, kolan, kaşağı, gebre, semer ve urgan stoklarından %40 miktarına Tekalifi Milliye komisyonlarınca hemen el konulacak ve fiyatları taktir edilerek alınan miktarlar belli olmak üzere komisyonun imza ve mühürleri bulunan kuruşlu bir senet mal sahibine verilecektir.

b. Dahilindeki gereçlerin bu suretle bir kısmının alınmasından dolayı fiyat farkını düzenlemek için hariçten gelen bu cins malların % 10 u dahi iskelelerde aynı şartlar altında ordu ihtiyacı için alınacak % 90 nına hiçbir suretle karıştırılmayarak mal sahibine bırakılacaktır.

c. Alınan mallardan geri kalan ve toplanacak olan bu cins stokların taşıma satış çıkışı eskiden olduğu gibi tamamen serbesttir.

d.Çocuk ve kadın elbiseleri ve benzerleri, lüks eşya almak kesinlikle yasaktır.

2. Dışarıdan mal getiren tüccarlardan Tekâlifi Milliye komisyonlarınca mal veren ve karşılığında kuruşlu senet alanlar senetlerinde yazılı miktardaki haklarının % 20 sini sonradan getirecekleri malların gümrük bedeline mahsup edebileceklerdir.

3. Bu işlem hakkında 2 no:lu emrin 3. maddesinde bildirildiği üzere komisyonlarca üç adet defter tutulacaktır.

4. Bu emre uymayarak malını gizleyenler veya işlerini kötüye kullananlar kim olursa olsun vatan haini olarak cezalandırılacaktır.

5. Üç numaralı olan bu emir, vakit kaybetmeden komisyonlara bildirilmek üzere vilayetlere, livalara ve istiklal mahkemelerine yazılmış bilgi için bakanlıklara ve cephe komutanlarına verilmiştir.

4 No:lu Tekâlifi Milliye Emri

“ileride verilecek emre kadar ordunun iaşesi için aşağıdaki tedbir alınacak bu tedbirlerin uygulanmasından 1 no:lu emirle teşekkülleri bildirilen Tekalifi Milliye komisyonları sorumlu olacaktır.

1. Elde mevcut buğday, saman, un, arpa, fasulye, bulgur, nohut, mercimek, kasaplık hayvan şeker, gaz, pirinç, sabun, yağ, tuz, zeytinyağı, çay, mum stoklarından % 40 na komisyonlarca el konarak ambarları alınacak ve konacak fiyat üzerinden sahiplerine kuruşlu belge verilecektir.

2. Komisyonlarca toplanan buğdayların un haline getirilmesi için komisyonlar bölgesinde mevcut fabrika ve değirmenlere eşit olarak bölünecek ve bu görev ücretsiz yapılacaktır.

3.Bu hususta görevlerini kötüye kullanan memurlar veya işçilerden kendisini sorumlu görmeyen kişilere vatan haini gibi işlem yapılarak cezalandırılacaktır.

4.Dört numaralı olan bu emir hemen komisyonlara ulaştırılmak üzere vilayetlere, livalara ve istiklal mahkemelerine yazılmış, bilgi için bakanlıklara ve cephe komutanlıklarına birer suret verilmiştir”.

5 Nolu Tekâlifi Milliye Emri :

“Ordu ulaştırılmalarının yürütülebilmesi için aşağıdaki tedbirler alınacak ve bu tedbirlerin uygulanmasından bir numaralı emirde teşkili bildirilen komisyonlar sorumlu tutulacaktır.

1. Askeri cihet, çeşitli şekillerde ordu ihtiyacı için alınan ulaştırma araçlarından hariç olmak üzere, memlekete kalan ulaştırma aracı sahipleri her ay ordu gereçlerinden bir kısmını kendi aracı ile 100 km. uzaklığa parasız taşımak zorundadır bu taşımanın devam ettiği müddetçe araç sahipleri ve hayvanları ordu ambarlarından iaşe olunur.

2. Bir ay içinde bu görevi yapan kişiler o ay içinde yeni bir taşıma görevi almaz. Tekâlifi Milliye komisyonlarının yolladığı eşya veya erzak irsaliyesinin altı, malı teslim eden ambar tarafından onaylanacak, o aylık muafiyet hakkını o kişiye verecektir.

3. İki, üç, dört numaralı emirlerde toplanan maddeler ve erzak, levazım dairesinin göstereceği askeri, ambarlara Tekâlifi Milliye komisyonları tarafından mükellefiyeti nakliye usulü ile sevk edilirler ve depolanırlar.

4. Müteahhit nakliye kolları, diğer halkın tabi oldukları 100 km’lik taşımayı parasız yapmaya mecburdurlar.

5. Bu emri olan her Tekâlifi Milliye komisyonu kendi bölgesi içinde taşıma yükümlülüğüne girebilecek taşıtların cins ve adetini 15.Ağustos.1921 tarihine kadar Milli Savunma Bakanlığı Sevkiyat ve Nakliyat Genel Müdürlüğüne ve cephe bölgelerinde bulunanlar ise, sevkiyat ve Nakliyat Genel Müdürlüğüne bildirmekle beraber bölgesinde bulundukları menzil müfettişliklerine veya ordu kurmay başkanlıklarına bildireceklerdir.

6. Bu yükümlülükten kaçanlar veya bu yükümlülüğü uygulamada görevini kötüye kullananlar vatan haini suçu ile cezalandırılacaklardır.

7. Beş numaralı olan bu emir hemen Tekâlifi Milliye komisyonlarına duyurulmak üzere bütün vilayet ve livalara yazılmış, İstiklal Mahkemelerine, bakanlıklara ve cephe komutanlıklarına bilgi için birer suret verilmiştir.”

6. Nolu Tekâlifi Milliye Emri:

“1. İki, üç, dört numaralı Tekâlifi Milliye emirlerinde, tedariki bildirilen eşya ve erzak cinsinden çeşitli yerlerde mevcut terkedilmiş mallara Tekâlifi Milliye komisyonlarınca el konulacak, miktarı tespit ve fiyatları taktir olunarak kuruşlu bir senet oradaki mal sandığına verilecektir

2. Terkedilmiş mallar için Tekâlifi Milliye komisyonları, önceki emirlerde bildirildiği üzere, üçher nüsha muntazam defterler tutulacaklar ve bunun bir sureti levazım dairesine gönderilecektir.

3. Terkedilmiş malların alınıp saklanmasında kötü niyetleri görülenler veya terkedilmiş malı kendi malıymış gibi almak istemeye kalkanlar vatana hıyat cezası ile cezalandırılacaklardır.

4. Altı numaralı olan bu emir hemen komisyonlara duyurulacak vekilde vilayetlere, livalara ve İstiklal Mahkemelerine yazılmış, bilgi için bakanlıklara ve cephe komutanlıklarına duyurulmuştur”.

7. Nolu Tekâlifi Milliye Emri:

“1. Cins, mezhep, sınıf ve meslek ayrımı yapmaksızın, herkes, aşağıda üçüncü maddede cins ve çeşidi yazılı silah ve cephane ile kesici aletleri, her yer işbu emrin yayınlandığı tarihten itibaren üç gün zarfında bölgesel Tekâlifi Milliye komisyonlarına senet karşılığı teslim etmek suretiyle hükümete verecektir. Harbin sonunda adı geçen silahlar bir hatıra olmak üzere aynen sahiplerine geri verilecektir.

2. Dördüncü günü sabahında başlamak üzere, adı geçen silah ve cephaneyi sakladığı ve hile kullanarak teslim etmediği görülenlerle, silah almak ve toplamak ve sayımında görevini kötüye kullananlar idam olunur.

3. Teslim edilecek silah ve cephaneler şunlardır.

a. Cephanesiyle birlikte her cins otomatik tüfek,  kasatura veya süngü, cephane ve filintalar, yani, her cins Osmanlı mavzerleri, her cins Alman ve Belçika, her cins Avusturya (Avusturya ve Bulgar manliherleri) , her cins İngiliz, her cins Rus tüfekleri, her cins Fransız, Romanya, Sırp, Japon, Yunan, martin tüfekleri (av tüfekleri, tabancalar ve bunlara ait cephaneler müstesnadır)

b. Her cins pala ve kılıçlar (bunlardan özel kıymeti olanlar komisyonların sorumluluğu altında ve bölge karşılığında sahiplerine bırakılacaktır).

4. İlan tarihinin dördüncü gününden itibaren mülki ve askeri makamlar üçüncü maddede yazılı silah ve cephaneyi bulmak için lüzum gördüğü evleri ve diğer yerleri, yasanın gerektirdiği şekilde arayacaklardır.

5. Tekâlifi Milliye komisyonları bu emri halka tamamen duyuracak şekilde ve silahını telim edeceklerin bulunduğu yerlerle, komisyonun bulunduğu yer arasındaki mesafeye ait zamanı, ayrıca, verilen üç güne ilave edeceklerdir.

6. Tekâlifi Milliye komisyonları topladıkları silah ve cephane adet ve miktarlarını milli savunma bakanlığı marbiye dairesine bildireceklerdir.

7.Bu emir öncelikle Kastamonu, Çorum, Yozgat , Kayseri , Niğde , Konya , Silifke vilayet ve mutasarrıflıklarıyla bunların batısındaki vilayet ve mutasarrıflıklara uygulamak üzere ait olduğu makamlara bildirilecektir .

Bu emir bütün bakanlıklara, yedinci maddede bildirilen bölgelerdeki İstiklal mahkemelerine, Batı Cephesine Kocaeli Grubu ve kolordu komutanlıklarına bildirilmiştir.”

8 No:lu Tekâlifi Milliye Emri

“1. Tekâlifi Milliye komisyonlarınca, her yerde mevcut benzin, vakum, gres, makine yağı , saatçi yağı ve taban yağı , vazelin , otomobil , kamyon lastiği , solüsyon , buji , soğuk tutkal , Fransız tutkalı , telefon makinesi , kablo , pil , çıplak tel , mükorrit ve bunlara ait gereçler , asit sülfürik miktarını araştırarak tespit edilecek ve mevcut stokların % 40 ına el konacak ve sahiplerine parası karşılığında kuruşlu senet verilecektir .

2. Yukarıda cinsleri yazılı gereçlerin dışarıdan memlekete getirilenlerin gümrük resminden başka yalnız % 10 kuruşlu senet karşılığı adı geçen komisyonlar tarafından alınabilir ve bu suretle malı alınanlara verilecek sentlerin %20 si gümrük resmine mensup edilir

3. Tekâlifi Milliyeden alınacak yukarıdaki gereçlerin % 40 nın yazılıp toplanması her komisyon tarafından en son 10 eylül 1921 de ikmal edilmiş bulunacak ve 15 , 20 , 25 , 30 Ağustos ve 5 Eylül 1921 de yazılıp toplananların cins ve miktarları Milli Savunma Bakanlığı harbiye dairesine telgrafla bildirilecektir .

4. Ordumuzun bu gereçlerden yararlanma şekli Milli Savunma Bakanlığınca tespit olunacaktır.

5. Bu gereçlerden mevcutlarını gizleyenler ve hileye sapanlar hakkında Hıyaneti Vataniye Yasası uygulanacaktır.

6. Bu emir bütün vilayet ve livalara cephe komutanlıklarına ve bakanlıklara yazılmıştır .

9 No:lu Tekâlifi Milliye Emri

“1. Tekâlifi Milliye komisyonları hudutları içinde bulunan demirci, marangoz, dökümcü, tesviyeci, saraç, arabacı ustaları imalathaneleriyle bu ustalar ve imalathanelerin verimlerini tespit ve gerek bunlar ve gerekse kasatura, kılıç, mızrak ve eğer yapabilecek sanatkârların isimleri belli edilmek üzere miktarlarını Milli Savunma Bakanlığına bildirilecektir.

2. Bu emir bütün vilayet ve livalara, cephe komutanlıklarına ve bakanlıklara yazılmıştır.”

10 No:lu Tekâlifi Milliye Emri

“Seferi ordunun taşıt araçlarına olan ihtiyacını genişletmek ve ikmali için aşağıdaki maddeler ivedilikle tatbik olunacaktır.

1. Bu emri duyuran Tekâlifi Milliye komisyonları kendi bölgelerinde bulunan ve cinsleri aşağıda açıklanan bütün taşıt araçlarının % 20 sine el koyacaklardır . Taşıt araçlarının cinsleri:

Dört tekerlikli yaylı arabalar

Dört tekerlekli at, öküz arabaları ve kağnı arabaları. (Arabalar bütün donatım ve hayvanları ile Binek hayvanları ve top çeken hayvanlar beraber olacaktır.)

Katır ve mekkare hayvanlar

Deve

Merkep (eşek )

2. Bu emri alan Tekâlifi Milliye komisyonu , bölgesindeki taşıt araçları sayısını en kısa zamanda tespit edecek ve nihayet 10 Eylül 1921 e kadar bölgedeki taşıt araçlarının en sağlamlarından % 20 sini toplamış olacaktır .

3. El konulan her taşıt aracının fiyatı komisyon tarafından ve taşıt aracı verene ilçenin belediye başkanı, köylerin ihtiyar heyetlerine kuruşlu senet verilecektir . Kuruşlu senetlerde taktir edilmiş olan fiyat , ilçelerde belediyeler ve köylerde ihtiyar heyetleri tarafından o mahaldeki halka servetleri oranında bölünerek ödeme yapılacaktır .Taşıt aracı alınanların paraları bu suretle belediye ve ihtiyar heyetleri tarafından verilecek ve buna karşılık sahiplerinden alınacak senetlerde onaylanarak Tekâlifi Milliye komisyonlarına verilecektir .

4. Komisyonlar tarafından yazılan taşıt araçları o mahaldeki askerlik şubelerine teslim olunacaktır. Şubelerin aldıkları bu taşıt araçlarından; arabalar ve hayvanlar, mümkün ise; ve sahipleri yükümlülerden ise sahipleriyle, değil ise; yükümlünün yanında araba ve hayvan sevk ve idaresini bilen ikmal eratından seçilen erlerle idare olunacaktır. Bu taşıt araçları şubeler merkezinde toplanacak iaşe muhafaza edilecektir.

5. Her askerlik şubesi, şubede toplanan taşıt araçlarının cins ve miktarını 15, 20, 25, 30 Ağustos ve 10 Eylül 1921 tarihlerinde Milli Savunma Bakanlığı Ordu Dairesine telgrafla bildirilecektir.

6. Bu hususta ihmali ve suiistimali bulunanlar Hıyaneti Vataniye cezasıyla cezalandırılacaktır.

7. On numaralı olan bu emrin ulaştığı tarih ve saat telgrafla Ordu Dairesine bildirilecektir. Bu emir bütün bakanlıklara, Batı Cephesi ve Merkez Ordusu Komutanlığına Samsun, Amasya , Tokat , Sivas , Kayseri , Niğde ,Konya ve İçel vilayet ve livalarıyla bunların batısında bulunan bütün vilayet ve livalara ve bu bölgelerdeki askerlik daire ve heyetlerine İstiklal Mahkemelerine duyurulmuştur.